Asenkron Motorlarda Hız Denetimi 1
LİNEER ASENKRON MOTORUN HIZ DENETİMİ Bölüm 1
Motor Hız Denetimi
Üç
fazlı endüksiyon motorlar endüstriyel kontrol sistemlerinde ve
otomasyonda oldukça sıklıkla kullanılmaktadır. Özellikle
asenkron motorlar ve çeşitleri kontrol sistemlerinde diğer
motorlara kıyasla %90’lık bir paya sahiptir.
Bilindiği
üzere asenkron motorların hızları beslenen kaynak frekansına ve
motorun kutup sayısı çiftine bağlıdır. Ve üç fazlı
asenkron motorlar yük veya yüksüz çalışma altında birim
zamandaki devir sayıları ile besleme frekansı arasındaki ilişki
doğru orantılı olup kutup sayısı ile ters orantılıdır. asenkron motorun devir sayısını değiştirmek için motora
uygulanan gerilimin frekansı ya da stator sargılarının kutup
sayısı değiştirerek motorun devir sayısıyla oynama
yapılabilmektedir. Stabil durum altında çalışan bir motor için
sargılarındaki kutup sayısını değiştirmek mümkün olmamakla
beraber değiştirilmesi halinde başlangıçta oluşan yüksek
akımın motorun sargılarının yanmasını sağlayabilir. Motorun
devir ayarı ancak besleme geriliminin frekansı ya da besleme
gerilimi ile orantılı bir şekilde değiştirilmesi
sağlanabilir.
Ns=60*f/P (d/d) rpm
Ns:
Senkron Hız
f:
Beslenen Kaynak gerilimin Frekansı
P:
kutup sayısı
Bu
denklemde Ns belirtildiği gibi motorun senkron hızıdır ve gerçek
çalışmada asenkron motorun rotor hızı senkron hızına yetişmesi
mümkün değildir. Çünkü motorun statorda ve rotorda oluşan
bakır ve mekanik kayıplar, motorun kendisine oluşturduğu bir
yüktür. Bu yük rotorun çıkısındaki yük ile birlikte arttıkça
motorun maksimum momente ulaştığı koşulu boyunca motorun hızı
azalacaktır.
Bu
durumda stator manyetik alanının kesme oranı artarak rotor
çubuklarında indüklenen gerilim de artacaktır. Dolayısıyla
motorun momenti de artacaktır. Rotorun devir sayısı ile döner
alandaki devir sayısı arasındaki farka (kayma) göre moment
maksimum değere ulaşacaktır.
Asenkron
motorun besleme geriliminin frekansı değiştirilerek yapılan hız
kontrolünde, motorun normal çalışma bölgesinde momentin maksimum
değerde sabit kalması istenir. Momentinde maksimum değere
ulaşması kaymaya bağlı olduğu gibi V/f oranında etkisi
bulunmaktadır.