Frekans Konvertörleri
Değişken frekans işlemi, ilk AC jeneratörlerden başlayıp indüksiyon motorların gelişmesine kadardaki süreçte motor hız kontrolü adına büyük bir ivme yakalamıştır.
Özelliklede günümüzde farklı indüksiyon motorların keşfedilip bunların endüstriye uyarlanması sırasında frekans konvertörlerin katkısı oldukça büyük olmuştur.
Yüksek hızlı transistörlerin gelişmesinden önce AC motorların dönüş hızının değiştirme olanağı çok sınırlı yöntemlere başvurulmaktaydı. Öyle ki ilk zamanlar AC motorların dönüş hızlarının ayarlanması sırasında aktif halde çalışan çok kutuplu motorların statordaki kutup sayısı değiştirilerek hız kontrolü sağlanmaktaydı. Mevcut bir motorun kutup sayısının değiştirilmesi çok zor olduğundan sensör yardımıyla anahtarlama yapılarak dönüş hızı değiştirilmesi sağlanmaktaydı. Bu sistem o zamanlar alternatif başka bir yol olmadığından motor sargıları aşırı akımdan sıklıkla yanması ya da sensörlerin aşırı ısınmadan yanması isletmeciler için büyük bir sorun olsa da göz ardı edilmek zorunda kalınıyordu. Ancak günümüzde kısıtlıda olsa uygun ortam şartlarının olmamasından dolayı özel amaçlı motorlar kutup sayısı değiştirilerek hız kontrolü yapılabilmektedir. Örnek olarak sıcak ve soğuk su sirkülatörleri, havuz pompaları vb birçok değişken akışlı pompalama uygulamalarında bu yöntem kullanılmaktadır.
Daha sonra bir diğer alternatif yöntem olarak ta giriş voltaj değerini değiştirerek motor hız kontrolü yapılması sağlanmıştır. Statorun enerjilenmesini sağlayan giriş voltajı ara devreler ile voltaj değeri düşürülerek motorun hız kontrol yapılması sağlanıyordu. Ancak bu yöntemde sorunsal durum düşük voltajda şebekeden çekilen akımın çok büyük olması her şeyden önce büyük bir enerji kaybına ve motorun kalkış performansını etkilemesi motor zarar görebiliyordu.
Yüksek hızlı transistörlerin gelişmesiyle frekans konvertörlerin ortaya çıkışı motor hız kontrolünde bir devrim niteliği kazanmıştır. Frekans konvertörleri bir AC motorun giriş gerilimini yada kutup sayısının oynanmasına gerek kalmadan genel olarak sadece giriş frekansının değiştirilmesi amacıyla tasarlanmış frekans dönüştürücüleridir. Sadece giriş frekans değiştirmekle kalmayıp istenildiği taktirde giriş voltajı değerini değiştirerek güvenli bir şekilde motor hız kontrolü uygulamaktadır. Endüstride birçok uygulamada kullanılan bu cihazlar maliyet üstünlüğü, kurulum kolaylığı, üstün yapısı ve basit kumanda bağlantısı gibi birçok özelliği içinde barındırarak endüstrinin vazgeçilmez otomasyon sistemlerindendir.
Frekans konvertörünün diğer avantajları aşağıda maddeler halinde sıralanmış olup, bazı inverterlerin yapısı ve içeriği bakımından birbirilerine kıyasla avantajları aynı olmayab
Özelliklede günümüzde farklı indüksiyon motorların keşfedilip bunların endüstriye uyarlanması sırasında frekans konvertörlerin katkısı oldukça büyük olmuştur.
Yüksek hızlı transistörlerin gelişmesinden önce AC motorların dönüş hızının değiştirme olanağı çok sınırlı yöntemlere başvurulmaktaydı. Öyle ki ilk zamanlar AC motorların dönüş hızlarının ayarlanması sırasında aktif halde çalışan çok kutuplu motorların statordaki kutup sayısı değiştirilerek hız kontrolü sağlanmaktaydı. Mevcut bir motorun kutup sayısının değiştirilmesi çok zor olduğundan sensör yardımıyla anahtarlama yapılarak dönüş hızı değiştirilmesi sağlanmaktaydı. Bu sistem o zamanlar alternatif başka bir yol olmadığından motor sargıları aşırı akımdan sıklıkla yanması ya da sensörlerin aşırı ısınmadan yanması isletmeciler için büyük bir sorun olsa da göz ardı edilmek zorunda kalınıyordu. Ancak günümüzde kısıtlıda olsa uygun ortam şartlarının olmamasından dolayı özel amaçlı motorlar kutup sayısı değiştirilerek hız kontrolü yapılabilmektedir. Örnek olarak sıcak ve soğuk su sirkülatörleri, havuz pompaları vb birçok değişken akışlı pompalama uygulamalarında bu yöntem kullanılmaktadır.Daha sonra bir diğer alternatif yöntem olarak ta giriş voltaj değerini değiştirerek motor hız kontrolü yapılması sağlanmıştır. Statorun enerjilenmesini sağlayan giriş voltajı ara devreler ile voltaj değeri düşürülerek motorun hız kontrol yapılması sağlanıyordu. Ancak bu yöntemde sorunsal durum düşük voltajda şebekeden çekilen akımın çok büyük olması her şeyden önce büyük bir enerji kaybına ve motorun kalkış performansını etkilemesi motor zarar görebiliyordu.
Yüksek hızlı transistörlerin gelişmesiyle frekans konvertörlerin ortaya çıkışı motor hız kontrolünde bir devrim niteliği kazanmıştır. Frekans konvertörleri bir AC motorun giriş gerilimini yada kutup sayısının oynanmasına gerek kalmadan genel olarak sadece giriş frekansının değiştirilmesi amacıyla tasarlanmış frekans dönüştürücüleridir. Sadece giriş frekans değiştirmekle kalmayıp istenildiği taktirde giriş voltajı değerini değiştirerek güvenli bir şekilde motor hız kontrolü uygulamaktadır. Endüstride birçok uygulamada kullanılan bu cihazlar maliyet üstünlüğü, kurulum kolaylığı, üstün yapısı ve basit kumanda bağlantısı gibi birçok özelliği içinde barındırarak endüstrinin vazgeçilmez otomasyon sistemlerindendir.
Frekans konvertörünün diğer avantajları aşağıda maddeler halinde sıralanmış olup, bazı inverterlerin yapısı ve içeriği bakımından birbirilerine kıyasla avantajları aynı olmayab