TÜLOMSAŞ BİLGİLER
BUGÜNKÜ TÜLOMSAŞ’IN TARİHÇESİ
(KRONOLOJİK OLARAK)
1894:Anadolu-Bağdat demiryolunun inşaası esnasında minik
çaplı bakım ve revizyon atölyesi olarak kurulur.
1919: İngilizler tarafınca işgal edilir.
1920:ulusal güçlerin eline geçer.Eskişehir Cer Atölyesi ismini alır
1921: Yunanlıların işgali.
1922: İkinci defa kurtarılır.
1923: 500.000 m2
açık,8000 m2
kapalı alana ulaşır.
1924: Eskişehir Cer Atölyesi TCDD Genel Müdürlüğü’ne
bağlanır.
1925:Montaj Atölyesi,Kazanhane,Çarkhane,Marangoz evi,
Köprü,Makas,Kantar ve Yol Emniyetiyle ilgili malzemeleri imal
edecek atölyeler kurulur.
1946: Kuvvet santralinin ve sosyal tesislerin açılışı .Toplam
çalışan 3576 işçi.
1950: Cer ve Yol Atölyeleri birleştirilerek tek elden yönetim
edilmeye başlanılır.
1957: Ankara Gençlik Parkı için minik tren yapım edilir.Böylece
imalata geçiş başlar.
1958: Eskikent Demiryolu Fabrikası adını alır.
1961: İlk Türk otomobili ‘Devrim’ ve ilk Türk lokomotifi
‘Karakurt’ üretilir.
1967: İlk dizel manevra lokomotifi üretilir.
1968: Fransız Semt-Pielstick şirketiyla 16PA4 V-185 motor
imalatı lisans anlaşması yapılır.
1970: Motor,Döküm,Vagon ve yol gereçleri fabrikaları kurulur.
Eskişehir Lokomotif ve Motor sanayi (ELMS) adını alır.
1971: Bakım ve Yardımcı Üretim,Elektrik Makinaları,Dişli
takım ve Kalıp Fabrikaları kurulur.
1975: 100. Lokomotif üretilir.
1976: Yerli üretim %77’ye ulaşır.
1984: Kapalı alan 176.000 m2
ulaşır.General Motors firmasıyla
dizel elektrikli lokomotif imalatı için antak kalma yapılır.
1986: Türkiye Lokomotif ve Motor endüstri A.Ş (Tülomsaş) isminialır.
1987: 7 tane GM lokomotifi hizmete verilir.
1988: 5 adet Toshiba elektrikli lokomotif hizmete verilir.
1994: Projeleri de Tülomsaş’a ait olan yol ve katener bakım
çalgıları,hafif vinçli poz otosu ve dizel hidrolik manevra lokomotifi
(Yunusemre) hizmete verilir.
ÜRETİM PLANLAMASI
Üretim Planlama ve kontrol Daire Başkanlığı (ÜPK)
ÜPK Daire Başkanlığı şirketin üretim programında yer alan
çeken ve çekilen araçlarla ilgili üretim metodu ve standartlarını
hazırlayarak kaynaklarının verimli rasyonel kullanımını sağlamak
amacıyla toplam 13 teknik ve 1 yönetimsel personel ile çalışmalarını
sürdürmektedir.
Tülomsaş’ın imkanlarını modern işletmecilik anlayışı içerisindedeğerlendirerek,tertipli ve verimli çalışma önlemleri almasını
sağlamak amacıyla;
Mevcut işgücü,tezgah,ekip ve teçhizatı arasındaki bağlantılarını
işletmenin politikaları bütçe ve programları doğrultusunda
değerlendirerek kapasite sapmalarına çözüm yolları arar.
Ürünlere ait metot etütleri standart tesbitleri yaparak malzeme
planlaması ile birlikte ürünlerin en erken zamanda ve yeterli kalitede
olmasını sağlar.
Görevleri:
Ürünlere ait üretim metodu ve standartlarını hazırlayarak üretime
almak ürünlerle ilgili yerli yapım çalışmalarına katılmak üretime esas
teşkil edecek projelerin çizimini sağlamak uygulamada tesbit edilen
aksaklıkları ortadan kaldırmak.
İş programında yer alan ürünlerle ilgili üretimin gerektirdiği
dönemler için planlar,programlar hazırlayarak kaynakların rasyonel
kullanımını sağlamak ve gerçekleşmeleri seyretmek.
Ürün Ar-Ge Daire Başkanlığı:
Ürün Ar-Ge Daire Başkanlığı şirketin her türlü proje
dökümantasyon ve arşiv çalışmalarını 12 mühendis,2 uygulaman,10
teknik ressam,13 memur ve 12 işçi olmak üzere 39 personel ile
yürütmektedir.
Görevleri:
Demiryolu çeken ve çekilen araçlara ait teknolojik gelişmeleri
izleyerek,anahat ve manevra lokomotifleri ile ilgili projeleri ve
bunlarla ilgili teknik data ve şartnameleri hazırlar.
Demiryolu iş makinaları ve demiryol alt yapı malzemeleri ile
ilgili teknolojik gelişimleri izler,projeler teknik bilgiler ve
şartnameleri hazırlar.
Çeşitli özel projeleri hazırlar.
Demiryol vagonları ve imalatla ilgili çeşitli kolaylık ve
gelişimleri izler,projeler hazırlar.
Betonarme,statik,çelik ve direnç hesapları ve buna bağlı
olarak betonarme bina,çelik imalathane,vinç,köprü projeleri hazırlar
projelerin keşif,metraj ve ihale dosyaları ve hak edişlerini tamim eder.
Şirketin fotokopi ,teksir, ozalit, plan kopya, mikrofilm ve
mikrofilm baskı işlerini yürütür.
Araştırma Planlama Ve Koordinasyon
Daire Başkanlığı
Genel Müdürlüğün insan gücü ile mevcut diğer kaynaklarının
verimli ve rasyonel kullanımı için araştırmalar yaparak öneriler
hazırlayan APK (Araştırma-Planlama-Koordinasyon) Dairesi
Başkanlığı’nda 9 mühendis 1 tekniker,2 teknisyen,4 idari,3 programcı
olmak üzere 19 personel çalışmaktadır.
Tülomsaş’a verilen görevlerin süreında ve eksiksiz olarak
yerine getirilmesi için periyodik rapor sistemi içinde faaliyetleri
izleyip değerlendiren APK Daire Başkanlığı lüzumlu gördüğü
önlemleri genel müdürlüğe sunmaktadır.Merkez ve fabrikalar arasında
zaman zaman ortaklık ve koordinasyon hizmetlerini yerine getiren
APK Daire Başkanlığı , yatırım , proje hizmetleri , fizibilite ve
mühendislik benzer biçimde faaliyetlerin yapılmasını planlamakta
gerçekleşmeleri takip ederek bunlarla ilgili raporları
değerlendirmektedir.Lüzumlu istatistiki bilgilerin toplanıp
değerlendirilmesi data işlem teknolojisindeki gelişmelerin izlenmesi
de APK Dairesi Başkanlığı’nın görevleri arasında bulunmaktadır.
Planlama Müdürlüğü:
1.APK Dairesinin belirlediği miktarlar üzerinden fabrikalarca
hazırlanan ve APK Dairesince konsolide edilen şirket bir yıllık bütçe
ve iş programı çerçevesinde şirketin üretim faktörlerinin etkin ve
verimli kullanılmasına yönelik faaliyetlerde bulunur.
2.APK Dairesi Başkanlığı tarafından son şekli verilmiş iş
programı doğrultusunda fabrikalarca hazırlanan aylık iş programları,iş
programında fabrikalara verilen değerlere bakılırsa kontrol eder.
Şirket genelinde kapasite-yük dengelemesini değerlendirir
lüzumlu hallerde iş kaydırılması suretiyle yük kapasite dengelemesini
sağlatır.
3.Fabrikalarca hazırlanan aylık,haftalık ve günlük program
tablolara günlük ve haftalık olarak fabrikalardan gelen tahakkukbilgilerini işler, raporlar hazırlar, sapmaları belirler,sapmalar
konusunda gereği için ilgili birimleri uyarıcı raporlar verir,fabrikalarla
görüşerek gecikmeleri önleyici tedbirler aldırılmasını sağlar.
4.Lokomotif ve Vagon imalat ve onarımlarını günlük olarak izler
gerçekleşme ve aksaklıklara ilişkin raporlar alır ve makama sunar.
5.Senelik iş programında belirtilen hedefler doğrultusunda
faaliyetlerin etkin ve verimli yürütülmesinde Müdürlüğüne bağlı öteki
gruplarla birlikte çalışarak stratejiler gerçekleştirir.
6.Gerektiğinde bilgi akışını ve kontrolü sağlayarak sistem ve
form tasarımları yaparak inceler,öneriler ve eleştiriler getirerek
sonuçlandırır.
Sipariş Müdürlüğü
Pazarlama Dairesi Başkanlığı tarafından açılan siparişleri takip
eder.Hazırlanan raporu inceler,ilgili birimlerle görüşerek siparişlerin
gecikmemesi için tedbirler aldırır.Siparişleri kapatır.
yöntem VE STANDARTLAR BAŞMÜHENDİSLİĞİ
Şirketin üretim faaliyetleri ile ilgili olarak metot geliştirmesi
yaparak her türlü operasyon için abak,nomogram ve standartlar
hazırlar,uygulanabilirliği araştırır,aksaklıkları takip ve tespit eder.
Üretimi yapılacak veya idame eden ürün için belirlenen yöntem
etütlerindeki operasyonlarda ihtiyaç duyulan talaş kaldırma,kaynak,sıcak ve
soğuk şekillendirme,pres işçiliği,montaj,döküm,galvano ve ısıl işlemle
ilgili standartları tespit eder.
Hazırlanan standartlara bakılırsa üretime yönelik için üretim
prosedürlerini hazırlatır.
Üretimin yapılacağı harcama yerini atama eder,operasyonu yapacak
tezgah cinsini tespit eder,lüzumlu ekip,kalıp ve kolaylığı tespit eder.
Üretimi yapılacak ürünle ilgili metod etüdünü yaparken araç-gereç
tesbitini yapar.
Metodu atama edilen ürünle ilgili olarak şablon,kalıp,kolaylık ve
ekip resimlerini Ürün Ar-Ge Daire Başkanlığı’na çizdirerek bunların
imalatını sağlatır.
Teklif verilecek ürünlerin yapılabilirliğini araştırır,fabrikalar
arası koordinasyonu sağlayarak,gerektiğinde ilgili fabrikalarla birlikte
keşif bilgilerini hazırlar.
SATINALMA VE İKMAL DAİRE BAŞKANLIĞI
Satınalma ve İkmal Daire Başkanlığı satınalma ve ikmal
hizmetlerini zamanın değişen şartları ve teknolojik gelişimleri
gözönünde tutarak ekonomik ve hızlı bir şekilde yerine getirmeyi
amaçlamaktadır.
Görevleri:
ortalama 35.000 tane değişik araç-gereç niteliklerine nazaran uygun
şekilde ambarlarda stoklanır.
Şirketin malzeme maniplasyonu,temini,dağıtımı,yığın denetimü
stoklanması bu dairenin görevleri arasındadır.
Hizmetler 69 memur ve 49 işçi personel tarafından
yürütülmektedir.
PERSONEL DAİRE BAŞKANLIĞI
İdari Mali Genel Müdür yardımcılığı’na bağlı olarak görev
yapan Personel Daire Başkanlığı’nda toplam 27 personel
bulunmaktadır.
Görevleri:
Personelin özlük,sicil,ücret tahakkuku ve Personel Devam
denetim Sistemi işlemlerini yürütmek,
Eğitim hizmetleri vermek
MALİ İŞLER DAİRE BAŞKANLIĞI
Mali İşler Daire Başkanlığı ,işletme bütçesinin çalışması ile
uygulamasını tek düzen muhasebe sistemi içerisinde genel muhasebe
ve maliyet muhasebesi uygulanarak gerekli mali tabloların
düzenlenmesi görevlerini yapmaktadır.
SAĞLIK VE sosyal İŞLER DAİRE BAŞKANLIĞI
İdari Mali Genel Müdür desteklığı’na bağlı olarak vazife
yapar.Sıhhat ve toplumsal İşler Daire Başkanlığı toplam 178 personel ile
hizmet vermektedir.
Görevi:
Şirket işçi ve memur kafeteryalarında günde 1 öğün 3 kap 2000
kalorili yiyecek çıkartmak tüm personelin kendisi ve bakmakla
yükümlü olduğu bireylerin sağlık hizmetleri ile ilgili işlemlerini
yapmak ve problemlerını çözmek,
sosyal faaliyetleri yerine getirmek,çaşama düzenlemesi yapmak
çalışanların çocukları için kreş faaliyetlerini organize etmek,odacılık
hizmetlerini yürütmek,lojman komisyonunun almış olduğu karaların
gerçekleşmesini kovuşturmak sıhhat ve sosyal İşler Daire
Başkanlığı’nın görevleridir.
ELEKTRİK MAKİNALARI FABRİKASI
Bakım ve onarım atölyesi iken 1970 yılında fabrika haline gelen
Elektrik Makinaları Fabrikası 17.000 m2
kapalı alana sahiptir.Yıllık
averaj 60 kalem için ortalama 3200 adet loko cer yedeği siparişleri
imal edilerek Ana İkmal Müdürlüğü ve öteki işletmelere
gönderilmektedir.65 adet çeşitli tipte tezgaha haiz olan Elektrik
Makinaları Fabrikası’nda lokomotiflerin cer motoru ,alternatör,
kumanda bloku ve redresörlerin imalatı ve onarımı yapılmaktadır.
Emprenye tesislerinde vakum ve basınç altında vernikleme işlemi
gerçekleştirilmektedir.Cer motoru ve altenatörlere F derslikı izolasyon
ve vernikleme işleminden sonrasında elektrik tecrübe etme merkezinde
standartlara uygun şekilde testler yapılmaktadır.Elektrik Makinaları
Fabrikası’nda 9 mühendis,5 teknik eleman,1 memur ve 253 işçi
personel vazife yapmaktadır.
LOKOMOTİF FABRİKASI
Tülomsaş bugün lisanslı üretimden proje üretimi aşamasına
gelmiştir.Bu çalışmaların ön ürünleri TCDD yol ve tesislerin bakımı
için üretilen Poz Otosu ve Katener Bakım çalgıları olmuştur.
Lokomotif Fabrikası’nca meydana gelen bu enstrumanlardan 13 adedi
1994 yılı içinde hizmete sunulmuştur.
Yine proje üretimi şirketin AR-GE’sine ilişkin DH 7000 tipi
lokomotif prototipi de Lokomotif Fabrikası’nca gerçekleştirilmiştir.
Prototip lokomotif tecrübe etme çalışmalarını başarı ile sürdürmektedir.Bu
gün için TCDD’nin lokomotif ve benzeri her türlü araç ihtiyaçıve bu enstrumanların ağır bakım ve onarımlarını karşılayabilmekte olan
lokomotif fabrikası;
Lokomotif yapımında 60 tane/yıl kurulu kapasiteye,
30.000 m2
kapalı alan ve 25 adet özel amaçlı tezgah ve tesise,
15 mühendis, 4 teknik eleman, 3 işyar ve 349 işçi personele
haiz bulunmaktadır.
VAGON VE YOL GEREÇLERİ FABRİKASI
1962 yılında kurulan Vagon ve Yol Gereçleri Fabrikası 1970
senesinde bojili vagon üretimine başlamıştır.O tarihlerde standart
karakterdeki bojiler üzerine ihtiyaca nazaran kasalar yerleştirilerek
cevher,sarnıç,yük,boraks ve soğuk hava vagonları yapılmıştır.
22.000 m2
`lik kapalı alana sahip fabrikada demiryolu ve öteki
sektörlerin gereksinim duyan 50-90 ton arası yük taşıyabilen cevher
platform,konteyner,sarnıç,soğuk hava,tahıl ve istenilen özelliklerde
yılda 1000 vagon üretebilmektedir.150’ye yakın tezgaha sahip olan
Vagon ve Yol Gereçleri Fabrikası’nda vagon üretiminin yanısıra
çelik konstrüksiyon demiryolu köprüsü,atölye inşaası,kapalı ve açıkhava vinçleri,sıvı tankları ve demiryolu makası üretilmektedir.
Ortadoğu ve yakındoğu pazarına cevap verebilecek yeterlikte
olan bu yapınak üretim programı ve kapasitesini değerlendirebilecek
her türlü işbirliğine açıktır.
10 mühendis,2 uygulaman,2 teknisyen,5 yönetimsel ve 406 işçi personel
ile üretime geçindiren Vagon ve Yol Gereçleri Fabrikası’nda
şimdiye kadar 12.526 vagon imalatı gerçekleştirilmiştir.
DİŞLİ TAKIM VE KALIP FABRİKASI
Dişli ekip ve Kalıp Fabrikası’na bağlı atölyelerin müesseseu
şirketin kuruluş senelerına kadar uzanmaktadır.Bu fabrikada ülkemizde
ilk kere kesici takım üretimi gerçekleştirilmiştir.
Günün koşullarına uygun olarak ülkemizde standart olarak
üretilmeyen takımların kalıp ve fikstürlerin imalatı ile her tip
lokomotif ve vagon tekerleği yapılarak şirkette üretilen ana ürünlere
parça ve kesici takım üretmektedir.
Kıbrıs Barış Harekatı esnasında özverili çalışmaları ile roketateşleme sistemi kalıpları yapım edilmiş daha sonraki yıllarda uçaklara
ilişkin bomba kuyruklarının kalıpları ve fikstürleri yapılmaştır.Tusaş’ın
talebi üzerine F16 uçaklarının parça imalatında kullanılan 17 tane
işleme ve kaynak fikstürü imal edilerek teslim edilmiştir.
Dişli takım ve Kalıp Fabrikası’nda çap 1000 mm’ye kadar DIN
3972’ye nazaran 6 ve 7 kalitede dişli imali edilmekte tüm lokomotiflerin
alın dişlilerinin yanı sıra üçüncü şahıslardan gelen yüksek kaliteli
dişli talepleri de karşılanmaktadır.Yüksek çekerli kantarların
elektrokarların,cadde süpürme çalgılarının ve sanayi kurumlarının
çeşitli kalıp ve pres işlerini de yapmakta olan Dişli ekip ve Kalıp
Fabrikası’nda 8 mühendis, 3 yönetimsel ve 155 işçi personel hizmet
vermektedir.
DÖKÜM VE KİMYASAL İŞLEMLER FABRİKASI
Döküm,Isıl İşlem ve Galvona Teknik benzer biçimde üç ana üniteden oluşan
fabrikada 1.5 kilogram ile 1.5 ton içinde değişen büyüklükte alaşımlı
alaşımsız pik,çelik ve öteki alaşım metal dökümleri yapılmaktadır.
Isıl İşlem Atölyesinde sertleştirme,meneviş,yumuşatma,semente
nitrasyon ve indüksiyola sertleştirme işlemleri,
Galvona Teknik Atölyesinde ise krom,nikel,bakır,gümüş ve
çinko kaplama ile fosfatlama işlemleri gerçekleştirilmektedir.
Yıllık 3000 ton döküm kapasitesine haiz olan fabrikada 12
mühendis,4 yönetimsel 183 işçi personel çalışmaktadır.
MOTOR FABRİKASI
1968 yılında TCDD ile MTE arasında meydana getirilen sözleşmenin bir
bölümü Chartier de I’Atlantigue firmasının lisansıyla PA4 185 ve
PA4 200 tipi motorların Türkiye’de yapımı ön görülmüştür.1970
yılından bu yana her yıl gittikçe artan yerli araç-gereç oranıyla 2400
BG’de 16 ve 12 silindirli motorlar ELMS’de üretilmeye başlanmıştır.
Daha güçlü yüksek devirli ağır dizel motorların yapımı için yılda 100
motorluk bir kapasite tahsisi öngörülmüştür ve 1970 senesinde Motor
Fabrikası’nın yapımına geçbilimselştir.
Tülomsaş’ın büyük ve önemli fabrikalarından kabul edilen Motor
Fabrikası bugün 1500 m2
kapalı üretim alanına haizdir.150’ye yakın
çeşitli tip ve özellikte CNC ve öteki üniversal tezgahı bulunan
fabrikada yılda 100 adet lokomotif motoru üretimi yapılmaktadır.
Çeşitli onarım işlerinin de yapıldığı Motor Fabrikası’nda TCDD’nin
gereksinim duyan motor parçalarıyla dış piyasadan gelen iş talepleri de
karşılanmaktadır.
Motor Fabrikası’nda halen 9 mühendis,3 teknik eleman,3 işyar
ve 215 işçi personel vazife yapmaktadır.
Üretim tezgahlarının konumu ve fabrika planı Ek’de verilmiştir.
Gerekli Olan Malzemelerin Temini
yapınak müdür;iş programını inceler ve araç-gereç temininin
çalışmalarının yapılması için Teknik büro Baş Mühendisi’ne gönderir.
Teknik büro Baş Mühendisi yıllık iş programına nazaran iç piyasa
ve ithalden temin edilecek malzemelerin ayrı ayrı çıkartılması ve
planlanması için araç-gereç Planlama Şefliği’ne talimat verir.
Araç-gereç Planlama Şefi senelik iş programına bakılırsa tüm üretim
işlerine ait malzeme birim listelerini yerli piyasa ve ithal olarak
hazırlar.
Teknik yazıhane Baş Mühendisi hazırlanan listeleri kontrol
eder.Satınalma ve ikmal Dairesine gönderilmek üzere yapınak
Müdürü’nün onaylamaına sunar.
Fabrika Müdürü yıllık iş programına nazaran hazılanmış olan
araç-gereç listelerini inceler ve onaylayarak Satınalma ve İkmal Dairesi
Başkanlığı’na gönderir.
Satınalma ve İkmal Dairesi tarafından gönderilen talep modelini
incelemek üzere Teknik büro Baş Mühendisine verir.
Teknik ofis Baş Mühendisi talep edilen malzemenin şirket
içindeki takibinin yapılması için malzeme Planlama Şefliği’ne talimatverir.
Araç-gereç Planlama Şefliği Satınalma ve İkmal Dairesi ile irtibata
geçerek temin edilen malzemelerin gerektikçe düzenleyerek reyondan
çeker ve atölyeye intikal ettirir.
Bir Siparişin Açılmasından Kapanmasına Kadar Geçen Safhalar
fabrika Müdürü Pazarlama Dairesi’nden gelen sipariş modelini
inceleyerek Teknik ofis Baş Mühendisi’ne havale eder.
Teknik büro Baş Mühendisi sipariş emrini Üretim Planlama ve
Etüt Şefliği’ne verir.
Üretim Planlama ve Etüt Şefliği gelen siparişe ait iş emri ve
fotoğraf vs. Dökümanları hazırlatır.Araç-gereç temini için malzeme
Planlama Şefliği’ne gönderir.
Araç-gereç Planlama Şefliği sipariş emrindeki iş için lüzumlu olan
malzemeleri tesbit eder ve malzemelerin temin şekli ile termin
programını Üretim Planlama ve Etüt Şefliği’ne bildirir.
Üretim Planlama ve Etüt Şefliği malzeme Planlama Şefliği’nden
gelen bilgilere bakılırsa sipariş termin tarihini belirler.Siparişin imalat
programını hazırlar ve yüklemesini yaparak siparişi izlemeye
alır.Yüklemesini yaptığı siparişi yapım edilmek üzere atölyeye indirir
ve İşletme Müdürü’ne bilgi verir.
Imalathane Şefi;sipariş emrini iş emri ve resimlere bakılırsa
gerçekleştirir.İşin bitiminde Üretim Planlama Etüt ve Sipariş
Şefliği’ne gönderilmek üzere sipariş emrini kapatarak İşletme
Müdürü’ne gönderir.
İşletme Müdürü imalatı tamamlanan sipariş emrinin inceler
ve paraflayarak Üretim Planlama Etüt ve Sipariş Şefliği’ne gönderir.
KALDIRMA VE TAŞIMA YÖNTEMLERİ
Fabrikada operasyonu tamamlanmış yarı mamul yada mamul
malzemelerin şirket içindeki öteki birimlere nakli elektrocar veya
şirket içindeki öteki taşıma enstrumanlarıyla yapılmaktadır.
Kaldırma işlemiyse fabrika binasının kirişlerine oturtulmuş olan
kapasitesi 0.5-1.5 ton içinde değişen 27 adet vinçle yapılmaktadır.
Fabrika içinde tezgahlara parça alma ve tezgahtan parça alma
işlemlerinde her süre vinçler kullanılıyor. Tezgahtan tezgaha ve
holden hole parça taşıma işlemlerinde elektrocarlar ve forkliftler
kullanılıyor.
Vinçlerin kullanımında aparatların da önemi büyük. Vinç ana
kancalarının yük kapasitesi vincin kapasitesiyle aynıdır. Fakat irtibataparatları olmaksızın kancayla parça taşınması zordur. Bu amaca
yönelik çelik halatlar ve daha küçük ağırlıklar için ana kancaya bağlı
daha düşük kapasiteli kancalar kullanılır. Ek olarak küçük parçaları
taşımakta kancaya bağlı mıknatıs kullanılır. Önemli olan aparatlara
kapasitelerinin üstünde yükleme yapmış olup bir tehlikeye atılmamaktır.
Operatörler bu tip şüpheli durumlarda imalat formenlerine danışarak,
iş kağıdından parçanın ağırlığını öğrenirler.
STOKLAMA YÖNTEMLERİ
Ham madde,ara madde ve ürünler malzeme ambarına ya dareyonlara konulmaktadır.
Üretim için lüzumlu olan malzemeler malzeme ambarından ve
reyondan çekilerek üretim yapılabilmektedir.Oluşan ürünlerden fazla
olanları yada başka bir işte kullanılacaklar reyona konur.Böylece diğer
fabrikaların ihtiyaçları da karşılanmış olunur.
Ayrıca yapınak bünyesinde üretilmeyen ürünler de dış piyasadan
araç-gereç ambarına yada reyona getirilerek depolanır.İhtiyaç
olduğunda bu malzemeler çekilerek gerekli yerlerde kullanılır.
MALİYET ANALİZİ
Kalite Maliyetlerinin Hesap Ve Analizi İçin gerçekleştirilen
Çalışmalar
Üretim Planlama ve Etüt Şefi sistem prosedürleri gereği meydana getirilen
kalite ile ilgili tüm faaliyetler için harcanan süre ve malzemeyi Mali
İşler Dairesinin ilgili siparişine yazar.
Atölye şefi masraf yerlerinde çalışan işçilerin harcadığı süreı
ilgili harcama yerinin gmeşhurk elemeği modellerine yazarak İdari ve Mali
İşler Şefliği’ne gönderir.
İdari ve Mali İşler Şefliği günlük icmalleri EBİM ortamına işler.
Fabrikaya ilişkin aylık gerçekleşen siparişlerin toplam saat ve araç-gereç
listelerini masraf yeri bazında APK-EBİM’den alır.
Fabrikanın aylık giderlerine gore oluşan unsur ile saatlerin
çarpımından oluşan maliyetleri tespit eder.Bu maliyetlere araç-gereç
tutarlarını da ilave eder.
İlgili tüm siparişlerin maliyetini harcama yerlerine göre hesaplar
ve fabrikanın toplam maliyetini bulur.Aylık olarak fabrikanın kalitemaliyetlerini içeren raporu hazırlar.Hazırladığı raporu yapınak
müdürüne sunar.
Fabrika müdürü aylık ve dönemler itibarıyla oluşan kalitemaliyet
raporunu inceler.Kalite maliyetlerinde önemli olan ve
değerleri yüksek çıkan kalemlerin incelenmesi için ilgili üniteleri
uyarır.İstenildiğinde gerekli bilgileri üst yönetime sunar.
Aylık Olarak Oluşan Maliyetlerin Analizi
İdari ve Mali İşler Şefi yapınak aylık analiz raporlarına baz
olacak sapmaları:
-Direkt araç-gereç fiyatı ve miktar farkı analizi
-Direkt işçilik ücret ve verimlilik farkı analizi
-Genel üretim giderleri analizi neticesinde oluşturur.
Bu analizleri yaparken prosedüre göre gelen detayları kullanır.Bu
bilgilere göre bir biçim hazırlar.
Tabloda hazırlanan bilgilerle ;
-Birim maliyetleri hesaplar
-İşletme faaliyetlerinin denetim edilmesini sağlar.
-Yönetim fonksiyonlarının yürütülmesine yardımcı olacak
maliyet denetimü ve analiz raporunu düzenler ve fabrika müdürüne
sunar.
MALİYET HESABI
Tülomsaş’ta yapılan malzemenin işçilik meblağı işçilik unsurü
üzerinden hesaplanır. İşçilik faktörü 1 saatlik işçinin çalışma
maliyetidir.Bu işçilik faktörü fabrikada kullanılan elektrik,yağ vb.
Harcamalar öngörülerek Üretim Planlama Etüt Şefliği ve APK dairesi
tarafından belirlenir.
Şu anki bir saatlik işçilik unsurü 4.500.000 TL dir.
Aşağıda yağ pompasının toplam maliyeti verilmiştir:
araç-gereç Miktar Üretim malzeme
Adı saati tutarıPompa gövdesi 1 12.50 750.000
Kapak 1 5.45 200.000
Yatak kusuneti 1 0.59 160.000
Dişli 2 18.10 240.000
Parça İşçilik saati İşçilik tutarı
Pompa gövdesi 12.50 4.500.000 56.250.000
Kapak 5.45 4.500.000 24.525.000
Yatak kusuneti 0.59 4.500.000 2.655.000
Dişli 18.10 4.500.000 81.450.000
malzeme Miktar İşçilik araç-gereç
Adı tutarı tutarıPompa gövdesi 1 56.250.000 750.000
Kapak 1 24.525.000 200.000
Yatak kusuneti 1 2.655.000 160.000
Dişli 2 81.450.000 240.000
araç-gereç Miktar Maliyet Toplam
Adı meblağı tutarıPompa gövdesi 1 57.000.000 57.000.000
Kapak 1 24.725.000 24.725.000
Yatak kusuneti 1 2.815.000 2.815.000
Dişli 2 81.690.000 163. 380.000
YAĞ POMPASI TOPLAM MALİYETİ:
57.000.000
24.725.000
2.815.000
+ 163.380.000
247.920.000 TL
KALİTE kontrol DÜZENLEMESİ
Kalite denetim Dairesi Başkanlığı
Kalite denetim Dairesi Başkanlığı’nda Tülomsaş’ın gereksinim duyan
ve piyasadan temin edilen malzemelerin teslimatından başlayıp imalat
bitimine kadar her safhada test ve kontrolleri yapılmaktadır.
Tüm metal ve alaşımların kimyasal analizi son olarak teknolojiyi
tatbik eden ölçme ve test cihazlarıyla donatılan Kalite denetim Daire
Başkanlığı’nda 11’i mühendis toplam 15 teknik personel ve
mevzusunda uzmanlaşmış 53 işçi personel vazife yapmaktadır.
Tülomsaş ISO 9001 kalite güvence sisteminde çalışmaya ve bu
sistemin tüm gereklerini yerine getirmeye devam etmektedir.
Kalite kontrol ve Kalite Güvence Grup Şefi
Kalite Güvence ve kalitekontrol
Grup Şefi
kalitedenetim Şefi
kalitegarantiMühendisi
kalitekontrol
Mühendisi
-nitelikkontrol
Teknisyenleri
-Tahribatsız
Muayene
Operatörü
-Kalibrasyon
Teknikeri
Kalite denetim ve Kalite Güvence Grup Şefi, konusunda en az 8
yıl deneyimli ve minimum bir yabancı dil bilen, tercihen tahribatsız
muayene şekillerinde sertifikalı makina yahut metalurji
mühendisleri arasından seçilir. İdari olarak yapınak Müdürü’ne, teknik
olarak İmalat ve Kalite Güvence Müdürü’ne bağlıdır ve kalitekontrol ve Kalite Güvence Grup Şefliği hizmetlerinin koordine, sevk
ve idaresiyle yükümlüdür. Bu kapsamda ISO 9001’e uygun olarak
Kalite Güvence Sistemini tanımlamak,icra etmek ve muhafaza
edilmesini sağlamakla yükümlüdür.
Kalite kontrol Şefi
Kalite denetim Şefi, mevzusunda minimum 7 yıl deneyimli, tercihen
bir yabancı dil bilen ve tercihen tahribatsız muayene yöntemlerinde
sertifikalı makina veya metalurji mühendisleri arasından seçilir. Kalitekontrol ve Kalite Güvence Grup Şefi’ne karşı sorumludur ve kalitekontrol faaliyetlerinin yapılması, sevk ve idaresi ile yükümlüdür.
Kalite kontrol Mühendisi
Kalite kontrol Mühendisi, tercihen bir yabancı dil bilen ve
tercihen tahribatsız muayene şekillerinde sertifikalı makina veyametalurji mühendisleri arasından seçilir. Kalite denetim Şefi’ne karşı
sorumludur ve görevlendirildiği projelerle ilgili kalite kontrol
faaliyetlerinin yürütülmesiyle yükümlüdür.
Kalite Güvence Mühendisi
Kalite Güvence Mühendisi, ISO 9001 konusunda eğitimli minimum
bir yabancı dil bilen makina veya metalurji mühendisleri arasından
seçilir. Kalite denetim ve Kalite Güvence Grup Şefi’ne karşı
sorumludur ve kalite güvence faaliyetlerinin yürütülmesi ve
koordinasyonuyla yükümlüdür.
İmalatı biten Ürünlerin Nihai denetimü
imalathane şefi fabrikada imalatı biten parçaları dökümanları ile
birlikte son muayenesini Kalite Güvence Dairesi(KGD) Kalite şefine
yaptırır.
KGD Kalite şefi parçaların son muayenesini yapar.İş emrini
imzalayarak gerektiğinde parça yapısına göre son muayene formunu
doldurup imalathane şefine verir.
Son muayenesi yapılarak kabul edilen ürünleri etiket,boya
damga vb. şekilde tanımlar.
Ret edilen ürünlere RET etiketi ile tanımlayarak RET raporudüzenler ve imalathane şefine verir.
Son muayenesi yapılan ürünlere ait dökümantasyon Üretim
Planlama Etüt ve Sipariş Şefi’ne verir.
Uygun malzemenin sevkini yapar.
Ret malzemeleri için prosedüre göre işlem yapar.
Çatlak Muayenesi
denetim edilecek ürün içerisinden indüksiyon akımı geçirilebilen
bir makinaya takılır ve ürün döndürülerek elektrik akımına maruz
bırakılır.Bu arada ürün üzerine sıvı fosfor dökülerek fosforun elektrik
akımı sebebiyle parçanın her tarafına toz şeklinde dağılması sağlanır.
Fosfor tozları parçanın her yerine dağıldıktan sonra parça mor
ışık altında incelenir.Fosfor tozları yardımıyla çatlak olan bölgeler mor
ışık altında rahatça görülür.Çatlak olan parçalar üzerine RET etiketi
yapıştırılarak geri gönderilir.
Düşük Toleranslı Parçaların kontrolü
kırılgan ölçülü parçalar üç koordinatlı ölçüm aletiyle tüm
toleranslarıyla kontrol edilebilmektedir.Bu ölçme aleti sıcaklığı 20C
de klima ile sabit tutulan özel bir odada bulunmaktadır.Ayrıca
atölyedeki makinaların çalışmasından dolayı oluşan titreşimden
cihazın etkilenmemesi için aletin altına hava yastıkları
yerleştirilmiştir.Fabrikanın kendi işleri dışında özellikle Hava İkmal
Merkezi ve Tusaş’dan gelen kırılgan toleranslı uçak parçalarının da
ölçüm denetimü yapılmaktadır.Bu cihazın bugünkü piyasa satış kıymeti
1.000.000 Alman markı civarındadır.
Kalite denetim Bölümü tarafından Kullanılan Cihazlar
Mekanik, dijital ve saatli kumpaslar,
Mekanik, dijital iç ve dış çap, derinlik ve delik mikrometreleri ve
mikrometre ayar çubukları,
Mekanik, dijital mihengir,
Mekanik, dijital komperatör saati, mekanik delik komperatörü ve
delik komperatör seti,
Dereceli gönye,
Dijital yüzey pürüzlülüğü ölçüm cihazları,
Mekanik ve dijital el takometresi,
kırılgan su terazisi,
Mekanik tork anahtarı,
Mekanik, dijital termometre,
Havalı, yağlı basınç manometresi,
Ultrasonik ışık şiddeti ölçme aygıtı,
Isıl işlem fırını kalibrasyon ünitesi,
Kaplama, kalınlık ölçme cihazları,
Saatli tork anahtarı,
Ultrasonik test cihazları,
Termocouple,
rutubet ölçer,
Voltmetre,
Ampermetre,
Densitometre,
Şeritmetre,
Civalı termometre,
Teodolid
Avometre,
Montaj Hattı Düzenlemesi
Motor Fabrikası imalat atölyesinin yanında lokomotif
motorlarının montajının yapıldığı montaj bölümü mevcuttur.Bu
bölümde Motor Fabrikası imalat atölyesinin üretmiş olduğu parçalar
toplanıp monte edilerek motor halini almaktadır.
Montaj atölyesi imalat atölyesiyle aynı bina altında olmasınarağmen birbirinden bir duvarla ayrılmış ve sanki ayrı birer
fabrikaymış izlenimi verilmiştir.
Montaj atölyesinde 2 adet 5 ton kapasiteli kiriş vinci ve 3 adet
pergel vinç bulunmaktadır.
FABRİKA ARTIKLARI
Motor Fabrikası’nda talaşlı imalat yapıldığından atıklar talaş ve
makine yağlarıdır.Talaşlar 3 günde bir toplanıp eritilmeye gönderilir.
Böylece araç-gereç kullanımından tutum edilir.
Makine yağlarıysa özel olarak oluşturulan çukurlarda toplanır.
Çukurlar belli bir seviyeye erişince vidanjörle çektirilir.
YARDIMCI TESİSLER
Bakım ve Yardımcı Üretim Fabrikası
76000 m2
kapalı alanda hizmet veren Bakım ve Yardımcı
Üretim Fabrikası şirketin tüm tezgah ve tesislerinde elektrik ve
mekanik arızalarını gidererek tesisin faal halde olmasını sağlar.Şirket
içindeki fabrikaların bakım onarım faaliyetleriyle özellik arzeden
kaynak,gazaltı,tozaltı,orgon lehim benzer biçimde işlerini yapar.Gerektiğinde bu
konularda eğitim verir.
Bakım ve Yardımcı Üretim Fabrikası olarak şirketin ihtiyacı
olan buhar,oksijen asetilen,tazyiklı hava,elektrik ve su üretir ve
dağıtır.Bunlardan ihtiyaç fazlası oksijen TCDD birimlerine ve 3.
şahıslara satılmaktadır.
BAKIM VE ONARIM SİSTEMİ
takım Tezgahlarının ve Ölçü Aletlerinin Bakımı
Kalite sorumlusu imalatın gerçekleştirileceği tezgah,tesis ve ölçü
aletleri ile öteki donanımların denetimü periyodik olarak en az yılda bir
kez yapılır.
Söz konusu denetimü;
-Kalibrasyon yönünden prosedüre nazaran gözden geçirir.
-Tezgahların bakım ve onarımının yapılıp yapılmadığını
prosedüre gore kontrol eder.
Üretim süreci içinde hatalı ve kusurlu donanım kullanılmaması
için atölye şefleri ile ilgili operatörleri uyarı eder.
Atölye şefi,imalat süreci içinde üretimi negatif yönde
etkileyecek kontrol dışı donanımların kullanılmasını önler.Kontrol
süresi dolmuş donanımları ve ölçü aletlerini kalite sorumlusuna
bildirir.
Operatör,üretim esnasında kontrol edilmiş ve kullanılabilir onaylamaı
verilmiş donanımları ve ölçü aletlerini kullanmak zorundadır.Denetim
süresi dolmuş donanım ve ölçü aletlerini atölye şefliğine bildirir.
Genel Bakım ve Onarımla İlgili Tüm Hususlar
Bakım şefi,Üretim Planlama Etüt Şefi ile imalathane şeflerinin
görüşünü alarak bakım planını hazırlar.
Bakım planında;
Koruyucu bakım olarak;operatörün yapacağı gmeşhurk,haftalık
bakım ve yağlama talimatlarını hazırlar.Tezgah ve cihazların gözükenbir yerine asar.
Periyodik bakım olarak;bakım ekibinin arıza yapma ihtimali
fazla olan tezgah ve cihazlara öncelik vererek tüm tezgah ve
cihazlarda belirli süre periyotlarında gerçekleştirilecek bakım
programını hazırlar ve uygular.
Ağır bakım olarak;çalışma süreleri içerisinde topladığıistatistiki verileri çözümleme ederek,ağır bakım gerektiren tezgah ve
cihazları tespit eder.Bu tezgah ve cihazlar için program hazırlayarak
Üretim Planlama Etüt ve atölye şefleri ile görüşerek ağır bakım
tarihini ve gerekçeleri belirler.Hazırlamış olduğu listeyi Bakım ve
Yardımcı Üretim Fabrikası’na bildirerek prosedüre göre işlem yapar.
Imalathane şefi operatörlerin yapacağı günlük,haftalık bakım ve
yağlamaların talimatlara gore yapılmasını sağlar.
Tezgah operatörü,gmeşhurk ve haftalık bakım ile tezgah ve
cihazların yağlama işlemini mevcut talimata nazaran yapar ve yağlama
föyüne işler.
Postabaşı arıza bildirim formunu atölye şefine imzalatarak bakım
şefliğine iletir ve neticeyi takip eder.
Bakım şefi arıza bildirim formunu kayda aldırır ve arızanın
giderilmesi için bakım postabaşısına talimat verir.
Bakım postabaşısı arızayı giderir.Arızada değiştirdiği parçaları
ve yaptığı işlemleri arıza bildirim formuna doldurarak bakım şefine
imzalatır ve tezgah klasöründe saklar.
Bakım şefi arızanın özelliğine nazaran şirket içindeki diğer yapınak
bakım şeflerinden yardım ister.Şirket imkanlarıyla arızanın
giderilmesi halinde arızanın özelliklerine gore uygun firmaları tespit
eder ve şirket dışından malzeme talebi yapılması için malzeme
Planlama Şefine bilgi verir.
Bakım şefi şirket dışından gelen elemanlara refakat
eder.Arızalarla ilgili meydana getirilen çalışmaları kaydeder.
Teknik büro Baş Mühendisliği bakım şefinden gelen rapora gore
tezgah ve cihazların uzun süreli çalışması için var ise önerilerini
yapınak Müdürüne sunar.
İŞ GÜVENLİĞİ VE İŞÇİ SAĞLIĞI
Tülomsaş İş Güvenliği Ve İşçi Sağlığı İç Yönetmeliği
TEMEL HÜKÜMLER
Bu yönerge,şirkette işçi sağlığı ve iş güvenliğinin temini kazaların
en alt düzeye indirilerek can ve mal emniyetinin sağlanması,her türlü
tesis ve malzemenin hassasiyetle korunması amacıyla hazırlanmıştır.
KAPSAM
Bu yönerge,şirkette çalışan işyar-işçi-sözleşmeli ve geçici tüm
personelle mal ve malzemeyi kapsar.
TANIMLAR
KAZA:
Elde olmayan nedenlerle ortaya çıkabilecek şahıslara,bina,vasıtave gereçlere zarar vermesi muhtemel olan ve olağanüstü olaylardır.
İLGİLİSİ:
İşi doğrudan yürüten personelin dışında kalan bakım,onarımikmal,yükleme,taşıma,tevzii ve güvenlik gibi işlerde görevli olan
üniteler yada kişilerdir.Örnek:Elektrik motoru arızalandığında sorumludeğilseniz tamire teşebbüs etmeyinız.Amirinize yada ilgilisine haber
veriniz.Talimatında ilgilisi:Elektrik bakım ustası veya mütehassıs
ustası yahut daha üst kademedeki elektrikçilerdir.
NEZARETÇİ:
Özel dikkat gerektiren işlerin yapılması sırasında bu işi yapan
kişiye olası kaza ve aksaklıklara karşı önlem almak yada ilgililere
haber vermek üzere yardımcı olan kişidir.
ÖZEL TALİMAT:
Makine,cihaz ve maddelerin emniyetli kullanılmasını veya
çalıştırılmasını açıklayan yazılı talimattır.
KORUYUCU araç-gereç:
Çalışanlamış olurın sağlıklarını korumak veya iş kazalarına maruz
kalmalarını önlemek için kullandıkları baret,gözlük,maske,eldiven
şeklinde malzemelerdir.
Sorumluluk VE YÜRÜTME
Şirkette görevli tüm personel bu talimatın genel emniyet
bölümünün hepsina ünitesiyle ilgili bölümde belirtilen hususlara ve
geçici vazife veya ziyaret maksadıyla bulunacağı ünite için belirtilen
güvenlik kurallarına uymaktan ek olarak kullandığı her türlü makine
tezgah,araç,madde ve malzemeyi kesinlikle özel kullanma,çalışma
talimatına uygun olarak kullanmaktan,bu güvenlik ve kaza önleme
yönergeına aykırı göreceği hususları amirine arz etmekten mesuldür.
Bu talimatın genel olarak yürütülmesinden ve işletmenin
gelişmesine nazaran ileride doğabilecek eksikliklerin tesbitinden işçi
sağlığı ve iş güvenliği kurulu başkanı ve işçi sağlığı ve iş güvenliği
şube müdürü mesuldür.
Bu yönergeın fabrika ve ünitelerde uygulanmasından,işçi sağlığı
ve iş güvenliği kurulunca tesbit edilen ve ek olarak ünitelerin özelliğine
ve yukarıda belirtilen mevzuata bakılırsa eksikliklerin tesbit edilip
giderilmesinden gerekli araç-gereç,teçhizat ve tesisatın kafi oranda
ve özellikte temin edilmesinden kullanılmasından tesisattaki
eksikliklerin giderilmesinden,teçhizatın tamamlanmasından,ünite
mensubunun eğitilmesinden ve sağlık kontrollerinin yapılmasından
ilgili fabrika ve ünite müdürleri sorumludur.
Yukarda belirtilen esaslarda işin özelliğine göre temin edilmiş
olan,her türlü makine,teçhizat,işletme malzemeleriyle koruyucu
malzemelerin,bu yönerge ve ilgili öteki özel talimat doğrultusunda
emniyetli şekilde kullanılmasından da yönetiminde personel çalıştıran
her kademedeki amir aşama derece sorumludur.
KİŞİSEL EMNİYET
İş yaşamı ile ilgili kanun,tüzük,yönetmelik,genelge ve vazife
tarifleri ve yayımlanmış öteki talimata uygun olarak çalışınız.
Her türlü makine ve teçhizatın çalıştırılmadan madde ve
malzemelerin kullanılmasından önce makine ve teçhizatın içinde
üstünde çevresinde,veya öteki madde ve malzemelerin kullanım
yerinde ve çevresinde zarar görebilecek eleman,araç-gereç veya makine
olmadığından kati olarak kararlı olunuz.
Her türlü makine,tezgah,araç,madde ve malzemeyi özel
kullanma yönergeına uygun olarak kullanınız ve bir arıza veya can,mal
emniyeti yönünden tehlikeli bir konum tesbit ettiğinizde görevinizse
derhal gideriniz,göreviniz değilse müdahale etmeyiniz,en kısa
zamanda amirinize yada ilgiliye haber veriniz.
Görevli bulunmadığınız yada girilmesinin yasak olduğu uyarma
levhaları,işaretler,çizgiler v.S ile belirlenmiş kısımlara katiyengirmeyiniz.
Devamlı ya da geçici görevle veya ziyaret maksadıyla
bulunmuş olduğunuz yerin emniyet kurallarına uyunuz.
Kendi göreviniz olmayan ve icra ettiğinız takdirde kendinize veya
şirkete zarar verecek işlere müdahale etmeyiniz.
Kullandığınız makine,tezgah,araç ve teçhizatta vuku bulacak
arızalarda çalışıyorsa derhal durdurunuz.Göreviniz değilse arızanın
giderilmesine çalışmayınız,durumu amirinize yada ilgiliye bildiriniz.
Özel dikkatle çalışılması ihtiyaç duyulan işlerde ve yerlerde ne olursa olsun
amiriniz veya iş arkadaşlarınız nezaretinde çalışınız.Lüzumlu hallerde
bu mahallerde sıvı ve katı madde akışını elde eden vana-vantil benzer biçimde
kesicileri kapatınız.Sağlığınıza zarar verecek maddeler mevcutsa
bunları temizleyiniz.Havalandırmayı çalıştırınız.İlgili ünite tarafından
yapılmış uygun özellikte iskele kullanınız.Belinize emniyet kemeri
veya ip bağlayınız,herhangi bir halde kayma ve dengenizi kaybetme
halinde zarar görmeyecek şekilde önlem alınız.
Kazalar genellikle bilgisizlik,dikkatsizlik ve ihmalkarlıktan
doğar.
Her işi nasıl yapabileceğinizi iyice tetkik ederek kaza ihtimalini
ortadan kaldırınız.
Emniyet ve yangınla savaşım ile ilgili çalışmaları,talimat ve
bildirileri duyuru tahtalarından takip ediniz.
Çalışmış olduğunız ve bulunduğunuz bölgeleri özellikle sıhhat,yangına
karşı önlem ve rahat çalışma ortamı sağlanması için her zaman temiztutunuz.Özellikle yağ,kağıttozu,odun talaşı ve üstübü benzer biçimde yangına
duyarlı olan maddeleri sık sık temizleyiniz.
Verilen yönergeı anladığınızdan emin olunuz.Bu yönerge telefon
yada benzeri haberleşme cihazı ile veriliyor yada alınıyorsa,önce
kendinizi ismen tanıtınız.Gerekirse talimat yineı yaparak
doğabilecek hataları önleyiniz.
Arkadaşlarınızın kişisel emniyetini de kendi emniyetiniz kadar
önemseyiniz.Özellikle şirketin yeni personeline yardımcı olunuz.
Yangın ve benzeri acil durumlarda kontrollü hareket ediniz
görevinizden başka işlere karışmayınız.
Ne kadar önemsiz görünürse görünsün,yaralanmaları,ilk yardım
gerektiren olayları amirinize derhal bildiriniz.
Hasta iseniz işinizi terk etmeden amirinize haber veriniz
Şirkette her iş son derece dikkat ve ciddiyet istediğinden iş
başlangıcında şaka yapmayınız.
Acil durumlarda alınması ihtiyaç duyulan önlemler hepimiz tarafından
iyice anlaşılmış ve biliniyor olmalıdır.Yangın anında ve öteki
durumlarda ne yapacağınızı ne gibi önlemler alacağınızı öğreniniz.
Mesai sona erdiğinde iş yerinizden ayrılırken acil etmeyiniz ve
emniyet kurallarını çiğnemeyiniz.
Kendinize,başkalarına,makine ve teçhizata zarar vermemek için
işe ve işyerine kesinlikle sarhoş gelmeyiniz.
El aletlerini yapacağınız işe uygun olarak seçiniz,emniyetli bir
şekilde ve amacına uygun olarak olarak kullanınız.
İş yerinde dolaşırken bir yere takılmamak ve kaymamak için
dikkatli olunuz.Yağlı ve kaygan yerleri ilgililere bildiriniz ve
temizleyiniz.Özellikle yağışlı havalarda ve ıslak mahallerde lastik
ayakkabı giyiyorsanız dikkatli olunuz.
ıslak yerlerde hareketli ve dönen kısımlarda iş görürken son
derece dikkatli olunuz.Lüzumlu güvenlik tedbirlerini almadan işe
başlamayınız.
Bir tek geçit olan yerlerde yürüyünüz ve merdivenlerden çıkınız.
Boruların arasından ve üzerinden geçmeyiniz.Bulunmuş olduğunuz yere
bakılırsa yüksek bölgelere ve yüksek yerlerden aşağıya atlamayınız.
Boşlukta asılı duran cisimler altında durmayınız ve yürümeyiniz.
Gerilmiş teller ve hatlar üzerinden atlamayınız.
Yüksek yerlerde çalışmak sizi rahatsız ediyorsa durumdan
amirinizi haberdar ediniz.Yüksek yerlerde çalışırken aşağıda
çalışanlara karşı dikkatli hareket ediniz.Kullandığınız alet ve
malzemeyi aşağıya atmayınız.
Platform,iskele ve benzeri yerlerin altında çalışmadan önce
yukarıdan düşebilecek alet ve malzemenin yapabileceği kaza ve
tahribata karşı güvenlik önlemlerinin alınıp alınmadığını tesbit ediniz
ve gerekli önlemleri alınız.
İş elbisesi ve iş ayakkabılarını giymeden işe başlamayınız.Bol
yırtılmış kolları geniş elbise ve tokya,sandalet gibi açık ayakkabılar
giymeyiniz.Ayakkabılarınızın arkasına basmayınız.
Ihtiyaç duyulan iş ve yerlerde kişisel korunma ve emniyetiniz için
gözlük,maske,emniyet kemeri,baret,eldiven,kulaklık benzer biçimde gereçleri
ilgililerden isteyiniz ve kesinlikle kullanınız.
Çıplak vücutla çalışmak yaralanma ve yanma ihtimalini
arttırdığından,bu şekilde çalışmayınız.
Hareketli makine,tezgah ve teçhizatların bakımı,ayar,denetim
veya temizlik işlemleri yapmaya başlamadan önce enerjisini keserek
sistemi devre dışı bırakınız.Lüzumlu yerlere ‘Tamirat var,Bakım var
denetim var Çalıştırmayınız’ ibareli uyarmacı levhalar koyunuz.Bakım
ayar,kontrol ve temizlik işleri bittikten sonra,kendiniz,başkaları ve
araç-gereç açısından emniyetli bir çalışma ortamı mevcut olduğu içinemin olmadan,makine ve teçhizatı çalıştırmayınız.
Merdiven ve sahanlıklara ilişik korkulukları,motor,pompa gibi
dönen kısımlara ilişik muhafazaları bakım,ayar ve temizlik gibi
nedenlerle yerinden çıkardığınız zaman,çıkarma sebebi ortadan
kalktığında derhal yerine takınız.
Elektrik kaynağı ve oksijen kaynağı şeklinde özellik arzeden işleri
göreviniz değilse yapmayınız.Göreviniz ise ne olursa olsun özel talimatına
uygun olarak yapınız.
Gezici merdivenle bir yere çıkacağınız süre merdivenin bu iş
için emniyetli olduğundan emin olduktan sonra iş arkadaşınızın
nezaretinde uygun meyilde kullanınız.Kaymayacak ve devrilmeyecek
şekilde önlem alınız.Merdivenden inerken ve çıkarken başka bir yük
taşımayınız.Aynı anda merdiven üzerinde birden fazla bireyin
bulunmamasına dikkat ediniz.
Çapak alma ,perçin yapma,taşlama benzer biçimde işlerde çalışırken gözlük
perde şeklinde koruyucu malzeme kullanarak kendinize ve çevrenize zarar
vermeyiniz.
Herhangi bir şekilde kendinize yada başkalarına zarar
verebilecek olan yer ve durumlarda gerekli uyarı levhalarını koyunuz.
Çalışır haldeki makinaları işler biçimde nezaretsiz bırakmayınız.
Hareketli makine ve teçhizatın yakınında çalışırken yüzük
bilezik,künye,kolye gibi eşya takmayınız.
İş emniyeti talimatına karşın yapacağınız işlemlerden kararlıolarak kesin değilseniz,amiriniz ile tekrar görüşüp olaya iyice emin
olduktan sonra müdahale ediniz.
Göreviniz dolayısıyla şirket tarafınca verilen silahı özel
yönergeına göre kullanınız,göreviniz değilse ve şirket tarafınca
verilmemişse mutlaka işyerinde silah bulundurmayınız ve
taşımayınız.
GAZ TÜPLERİNİN KULLANILMASINDA EMNİYET
LPG tüplerinin kontrolünü veya gaz kaçağı aranmasını,aslakibrit ve çakmakla yapmayınız bu iş için sabun köpüğünü kullanınız.
Bir gaz ne kadarağı hissettiğiniz süre hemen tüpün üstündeki
detenatör düğmesini kapayınız ve bu işten anlayan bir personel
çağırınız.Gaz ne kadarağının olduğu yeri havalandırınız,kıvılcım
çıkarabilecek aslabir hareket yapmayınız.
Tüpleri güneş altında bulundurmayınız,kapalı binalar içerisindemuhafaza ediniz.Ateş ocak ve benzeri ısı kaynaklarından emniyetli
derecede uzak mesafeye koyunuz.Çabuk alev alan maddelerle beraber
depo etmeyiniz,yağmur ve rutubetten koruyunuz.
LPG tüplerinin ocaklara bağlanan hortumlarını sık sık denetim
ediniz.Eskiyen,incelen ve yumuşayanları uygun yenileriyle
değiştiriniz.
Hortumların bağlantılarında kesinlikle kelepçe kullanarak gaz
kaçağını önleyiniz.
Hortumu ocağa en yakın mesafeden bağlayınız,ocak çevreında
dolaştırmayınız.
Tüplerin gaz çıkış sübabları ve contalarının tamam ve görevini
yapar durumda olmasına dikkat ediniz
LPG tüplerini ve ocak anahtarlarını kullanım haricinde kapalı
tutunuz.
LPG tüplerini önce ocaktaki düğmelerden sonra detenatörden
kapatınız.
Ocakların yakınında rahat alev alabilen maddeler(kağıt,plastik
örtü,perde v.S.) bulundurmayınız.
OKSİJEN KAYNAĞI
Kaynak yaparken kaynakçı önlüğü,gözlük,maskesi şeklinde
koruyucu malzemeyi kullanarak iş tulumunuzu giyerek vücudunuzun
herhangi bir yerinin zarar görmesini önleyiniz.
Kaynak işlemi sırasında dökülen sıcak parçaları kendinize
başkalarına ve çevrenize zarar vermemesi ve yangına sebeb olmaması
için dikkatli olunuz.Yangına hassas olan yerlerdeki kaynak işlerini
mutlaka itfaiye görevlisi nezaretinde yapınız.Kaynak icra ettiğinız yerin
çevresini paravanlarla çeviriniz.
Gaz tüpleriyle işiniz bitince tüpte kalan miktarı tüpün kenarına
işaretleyiniz ve vana koruyucusunu hemen yerine takınız.
Hamlacı tutuşturmak için daima özel bir çakmak kullanınız.
Tüpleri her zaman dik durumda tutunuz ve düşmelere karşı önlem
alınız.
Tüpleri üzerine kıvılcım düşecek bölgelere bırakmayınız.
Hortumu tahrip olmayacak dolaşıp düğümlenmeyecek şekilde
muhafaza ediniz.Keskin kenarlı cisimler üzerinde hortumu
zorlamayınız ve sıcak hatlarla temas ettirmeyiniz.
Oksijen ve asetilen tüplerinin hortumlarını tesislerdeki öteki
hortumlardan kolayca ayırt edilebilecek özel renklerde kullanınız.
Gmeşhurk işlerden sonrasında hortumları tüplerden çıkarınız.
Hortum üzerinde her bağlantının sağlam olmasına dikkat ediniz.
Hortum ateşe maruz kalmışsa baştan aşağı denetim ediniz.
Elinizde alev varken hortum ve tüplerde kaçak kontrolü
yapmayınız.
İşinizi terketmeden önce bütün kaynak teçhizatını tehlikeli
sahalardan çıkarınız.
Yanıcı,parlayıcı ve patlayıcı maddelerin bulunmuş olduğu yerlerde
oksijen kaynağı yapmayınız.Ek olarak kullandığınızdan başka tüp
bulundurmayınız.
Gaz tüplerini özel tekerlekli aparatıyla taşıyınız.
Şalomalar çalışır durumdayken gaz tüpü üzerine yada başka bir
yere asmayınız.
Gazlar tamamen kesilmeden şalomayı bırakmayınız.
Şalomayı ateşlerken önce asetilen valfını açınız,şalomayı yakınız
daha sonra oksijen valfıyla alevi ayarlayınız.
GIDA DAĞITIMI VE MUTFAKLAR
Kendiniz ve başkalarının sağlığı açısından yemek pişirme yemek
tevzii ,bulaşık yıkama şeklinde işlerde çalışırken verilmiş olan önlük başlıkeldiven benzer biçimde koruyucu malzemelerle beraber tüm giyim eşyanızı her
zaman temiz tutunuz,kesinlikle kullanınız.Bu görevlerde temizliğin en
önemli unsur bulunduğunu gözönünde tutarak elbiselerin temizliğiyle
birlikte saç,sakal,tırnak kesimi ve temizliğinde gerekli özeni
gösteriniz.
Yiyecek pişirme,tevzii ve bulaşık yıkama gibi işlerde çalışırken
tencere tencere,tabak,bardak,çatal,kaşık,bıçak gibi araç ve gereçlerin
gerektiği şekilde yıkanması,deterjan ve sabunlu bırakılmaması
yıkanmış olanların temiz muhafaza edilmesi gibi hususlara azami özen
gösteriniz.
Besin maddelerinin ve içme suyunun temiz ve uygun şekilde
muhafazasına başka maddelerle karışmamasına çabuk bozulan et ve
süt şeklinde maddelerin buzdolabı ve öteki soğutucularda tutulmasına
dikkat ediniz.
Bozulmuş veya başka maddeler bulaşmış gıda maddeleriyle
yiyecek yapmayınız.Hazırlanmış yemeklerin herhangi bir halde
bozulması halinde servis yapmayınız.
Mutfak,yemekhane,dolaplar,masalar ve servis yapılan bütün
bölgeleri sık sık temizleyiniz,temiz kalmasına özen gösteriniz.Bu
mahalleri sinek böcek vb. Tozdan arındırınız ve süreklihavalandırılmasını sağlayınız.Haşerata karşı ilaçlama yapıldığında
gıda maddelerine ve yemek kaplarına bulaşmamasına dikkat ediniz.
Buharlı yemek pişiricileri kullanırken özel kullanma talimatına
uyunuz.
Et kıyma makinası çalışırken etin konulduğu bölüme elinizi
sokmayınız.İşiniz bittiğinde makinayı durdurunuz.Makine çalışırken
temizlik yapmayınız.
Buharlı pişirici,et kıyma makinası benzer biçimde cihazlarda arıza
olduğunda kendiniz müdahale etmeyiniz,ilgilisine haber veriniz.
LPG tüplerinin muhafazası kullanılması ve denetimünde özel
yönergeına mutlaka uyunuz.
Temizlik için hidroklorik asit veya benzeri maddeleri kullanırken
yüzünüze,gözünüze,vücudunuza yada başkalarına sıçramamasına
dikkat ediniz,kalıntılarını bol su ile yıkayınız.
Mutfak,çay ocağı,dinlenme salonu,yatakhane ve bu ünitelerin
tüm bölümlerini böcek,sinek ve tozdan arındırınız sürekli
havalandırılmasını sağlayınız.Yatak,çarşaf,havlu ve masa örtüsü şeklinde
malzemenin devamlı temiz olmasını temin ediniz.
Çöpleri kapalı çöp kutularında ve bidonlarda muhafaza ediniz.
Etrafa taşmadan ve biriktirmeden atılmasını sağlayınız.
Yapınak ve yolların devamlı temiz tutulmasını,yangına sebebiyet
verebilecek kuru ot,yaprak,dal ve kağıt parçalarının ve de hurda
tahtaların birikmelerine meydan verilmeden toplanmasını sağlayınız.
Ek olarak yapınak binalarını sivri sinek,kara sinek böcek ve diğer haşerata
karşı gerekli şekilde ve belirli periyotlarla ilaçlamayı sürdürünüz.
SAĞLIK İŞLERİ
Temizlik ve dezenfeksiyon temel ilkedir.Reviri her gün paspasla
temizleyiniz,haftada bigün de sabunlu suyla genel olarak sudan geçirinız.
Hastalıkların bulaşmasını önlemek için her muayene ve
enjeksiyondan sonra ellerinizi ve kullanılan malzemeleri dezenfekte
ediniz.
Sterilizasyon konusunda titiz olunuz kullanılan her türlü tıbbi ve
cerrahi malzemeyi 100 derecelik kaynar suda en 15 dk. Kaynatınız,her
enjeksiyon ve müdaheleden sonrasında bu işlemi tekrarlayınız.
Pansumanda kullanılan ve kuru olarak sterile edilen gazlı bezleri
ve tamponları tromelde gene steril olarak muhafaza ediniz.
Revirde acil müdahale için bulundurulan ilaçları,kilitli bir
dolapta muhafaza ediniz,oda ısısında bozulabilecek olanları
buzdolabında koruyunuz.
Vardiyalı olarak çalışıyorsanız kaza ve acil durumlar dışında
servisi ne olursa olsun terk etmeyiniz.Ek olarak vardiyayı devralacak eleman
gelmeden vardiyayı terketmeyiniz.
Kaza ve acil durum vukuunda ilk müdahaleyi yapınız ve durumu
hekime derhal haber veriniz,hekimi bulamadığınız takdirde derhalambulansla Demiryolu Hastanesi’ne veya SSK Hastanesi’ne sevkini
yapınız.
Ambulans bulunamadığı zamanlarda yaralıyı hastaneye sevk
etmek için taksi çağırınız.Durumu ayrıca Personel ve İdari İşler Daire
Başkanlığı’na bildiriniz.
Hasta ve yaralılara yapılacak ilkyardımda bilginiz ve yetkiniz
dışında kalan mevzularda ne olursa olsun müdahele etmeyiniz,amirinize
haber veriniz.
İş kazalarını İş Güvenliği’ne bildiriniz.
SONUÇ
Makine Mühendisliği Bölümü öğrencileri yapmış oldukları bu
üçüncü derslik stajlarında,iş yaşamına atıldıktan sonra çalışacakları
muhtemel iş sahalarındaki organizasyon düzenini,öğrenimleri
sırasında kazandıkları mühendislik bilgilerini pratikteki
uygulamalarını tanımışlar ve incelemişlerdir.Bu yetişim esnasında şu
mevzular incelenmiştir:
-Organizasyon ve yönetim birimleri
-İş güvenliği ve işçi sağlığı
-Üretimin incelenmesi ve irdelenmesi
-Maliyet hesabı
-Kalite denetim düzeni
-Fabrikadaki yardımcı tesislerin tanıtımı
-Bakım ve onarım sistemleridir.
Ülkemizin önemli fabrikalarından birisi olan Tülomsaş uzun
yıllara dayanan köklü geçmişinden bu yana milli ekonomiye büyük
katkılarda bulunmuş ve bulunmaya devam etmektedir.Artan
teknolojik düzeyi ve ISO 9001 standardına uygun çalışma sistemiyle
ülke ekonomisine daha uzun yıllar hizmet verecektir.